Hoe ga je om met stress of zenuwen voor een pitch of presentatie?

Stress of zenuwen voordat je een belangrijke pitch of presentatie moet geven is heel gewoon. Iedereen heeft hier in meer of mindere mate mee te maken. Daarnaast is het spreken voor groepen één van de grootste angsten die we kennen, blijkt uit meerdere studies. En tot op zekere hoogte is het ook gezond: stress zorgt ervoor dat je scherper en alerter bent. Maar hoe voorkom je dat de stress of zenuwen doorschieten in angst? Hier deel ik graag een paar tips.

Zenuwen onder controle = boodschap helder overbrengen

Als zenuwen zo normaal zijn, waarom zou je ze dan onder controle willen brengen? Allereerst natuurlijk voor jezelf. Het is uiteraard doodzonde als je een geweldige pitch hebt, maar je deze niet over weet te brengen door de zenuwen. Je wil je boodschap immers helder en krachtig kunnen brengen, zodat je jouw publiek ook enthousiast kan maken. Maar daarnaast is het voor het publiek ook fijn en maakt het de kans op een ‘ja!’ aan het einde van je pitch een stuk groter! Wanneer iemand zelfverzekerd is, reflecteert dat op de ander, wat wil zeggen dat de ander zich ook zelfverzekerd en comfortabel gaat voelen. Die ontspanning zorgt er vervolgens weer voor dat de ander meer open staat voor wat jij te vertellen hebt. En dat is precies wat je van je publiek wil! Dus aan de slag met die zenuwen!

Tip 1: Zorg dat je pitch goed voorbereid hebt

Dit klinkt misschien als een no-brainer, maar ik hoor nog steeds te vaak dat mensen onvoorbereid de meeting in gaan. Denkend dat ze het verhaal zo uit hun mouw schudden, of vertrouwend op die paar slides die ze al tientallen keren gebruikt hebben. Een goede voorbereiding gaat verder dan je verhaal kennen. In de voorbereiding gaat de meeste tijd zitten in het luisteren naar je publiek en ontdekken hoe je kan inspelen op wat zij willen horen. Weet wie je tegenover je hebt, ontdenk wat hun bezig houdt en zorg ervoor dat je het probleem wat jij gaat oplossen helemaal duidelijk hebt.

Gratis stappenplan:
Schrijf in no-time jouw perfecte pitch.

Tip 2: Weet waar je mag presenteren

Dit is een hele praktische, maar wordt vaak vergeten. De ruimte of plek waar je mag presenteren is van grote invloed op hoe je pitch overkomt op de ander. Er zijn allerlei factoren die zouden kunnen verstoren. Neem daarom de tijd om te ontdekken waar je je presentatie mag geven.

Laat niets aan het toeval over. Zorg ervoor dat je weet waar je je presentatie geeft en welke hulpmiddelen er zijn. En als je dit op tijd weet, kun je er ook op tijd voorbereidingen voor treffen. Niets is vervelender dan dat externe factoren jouw presentatie verstoren. Hiermee voorkom je nare verrassingen.

Tip 3: Zorg voor voldoende rust vooraf

Eigenlijk is dit een verzameling van kleine tips. Ik hoef je niet te vertellen dat voldoende uitgerust zijn er voor zorgt dat je veel helderder bent en meer focus hebt. Als je weinig energie hebt, zal je pitch ook minder energiek zijn (en dus minder krachtig overkomen). Dus zorg voor voldoende rust vooraf. Door bijvoorbeeld …

  • … op tijd te gaan slapen
  • … een uur voor je nachtrust je telefoon uit te zetten
  • … geen alcohol te drinken de avond van tevoren (maar liefst water)
  • … voldoende en gezond te eten
  • … een ontspannen wandeling te maken in de buitenlucht voorafgaand aan de presentatie (of een andere vorm van lichte inspanning)


Wel of geen koffie?

Bij weinig energie grijpen mensen al snel naar een kop koffie voor een boost energie. Hier is natuurlijk niets mis mee. Maar als je al hoog in je zenuwen of stress zit, kan cafeïne dat gevoel juist versterken. Voor mij persoonlijk werkt het drinken van een (het liefst ijskoud) glas water net zo goed. En een kop groene thee werkt juist ontspannend. Maar drink niet teveel. Stress en zenuwen hebben ook een nadelig effect op je blaas.

Tip 4: Focus op je ademhaling

Als je een groep mensen in een ruimte zou zien, wie is dan de persoon die het meest zelfverzekerd is? Dat is de persoon die het laagst in zijn ademhaling zit.

Je ademhaling is enorm belangrijk bij het omgaan met zenuwen of stress. Als je hoog in je ademhaling zit (hoog in je borstkas), of gaat hyperventileren, heeft dit een versterkend effect op de stress in je lichaam. Dit komt omdat hoge ademhaling het stresshormoon cortisol opwekt.

Als je merkt dat je onrustig, nerveus of zenuwachtig bent voorafgaand aan je presentatie, neem dan een paar minuten de tijd om je te focussen op je ademhaling. Er zijn verschillende manieren om dit te doen, maar hieronder deel ik de manier die bij mij het beste werkt:

Leg je handen op je buik, met de vingertoppen tegen elkaar aan. Sta hierbij rechtop, met je benen iets uit elkaar en je voeten stevig verankerd op de grond. Duw je schouderbladen iets naar achteren. Sluit je ogen en adem rustig in door je neus, waarmee je je best doet om met je ademhaling je handen naar voren te duwen vanuit je buik. Hou de adem een paar tellen vast en blaas rustig uit door je mond. Herhaal dit een minuut of twee om je ademhaling en hartslag tot rust te brengen.

Combineer deze houding met de zogenaamde Box Breathing techniek voor maximaal resultaat.

Tijdens de Pitch als een Pro training wijd ik een hele module aan het omgaan met zenuwen en stress. Naast deze vier tips zijn er nog een heleboel andere tips en  oefeningen die ervoor zorgen dat je stressvrij en rustig jouw pitch kan geven.